Międzynarodowy Dzień Tańca – „Exodus”

29IV 22

Międzynarodowy Dzień Tańca – „Exodus”

„Taniec jest ukrytym językiem duszy” – twierdziła Marta Graham, amerykańska tancerka, choreograf i pedagog, uznawana za jedną z najważniejszych postaci wśród prekursorów współczesnego tańca. Z okazji Międzynarodowego Dnia Tańca składamy najserdeczniejsze życzenia wszystkim, którzy posługują się tym pięknym „językiem duszy”: tancerzom, choreografom i pedagogom tańca. Życzymy, aby pasja i miłość do tańca były źródłem wielu wspaniałych inspiracji. Niech taniec będzie przyjemnością i satysfakcją dla jego twórców, aby wszyscy wielbiciele tej pięknej sztuki mogli dzielić ich emocje i wzruszenia.

Świętując ten uniwersalny język emocji jakim jest taniec przypominamy jeden z roztańczonych projektów Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk” - spektakl taneczny „Exodus”, do muzyki Wojciecha Kilara, w choreografii Michaiła Zubkova. Oparty na stylistyce tańca współczesnego, pełen ekspresji i historycznych inspiracji, jest wyrazem poszukiwań artystycznych Zespołu „Śląsk”, od lat otwartego na ciekawe, nowatorskie projekty. Po premierze w 2019 roku „Exodus” prezentowany był z sukcesem w Polsce oraz Japonii (listopad 2020), w ramach projektu dofinansowanego ze środków MKiDN, pn. „Taniec natchniony – od folkloru do współczesności – prezentacja spektaklu baletowego „Exodus”, jako nowatorskiego podejścia do promocji kultury polskiej”.

Spektakl to swoiste spotkanie kultur, pokazanie innego typu tańca oraz muzyki inspirowanej dziełami Zespołu „Śląsk”. Jego twórcą jest choreograf i kierownik baletu Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk” Michał Zubkow, który opierając się na treściach i emocjach zawartych w muzyce światowej sławy kompozytora Wojciecha Kilara, ukazał życie jako podróż w poszukiwaniu szczęścia, zaspokojenia własnych pragnień i bliskości drugiego człowieka. Widowisko filmowe, wzbogacone elementami sztuk wizualnych, było zrealizowane na deskach śląskiego Teatru Rozbark oraz w polskich plenerach. Warto podkreślić historyczne konotacje projektu „Exodus”. Inspiracją były m.in. wydarzenia sprzed stu lat związane z udziałem rządu Japonii i japońskiego Czerwonego Krzyża w ratowaniu blisko 800 polskich sierot w latach 1920-1922, z ogarniętej wojną domową Syberii. Dzięki japońskiej pomocy dzieci trafiły przez porty w Tsurudze i Osace do Japonii, gdzie otrzymały wszechstronną opiekę. Inspiracją była także historia japońskiego konsula na Litwie, który wielokrotnie łamiąc państwowe instrukcje, wydał ponad 4000 wiz Żydom, głównie pochodzącym z Polski. Podobnie jak polskie sieroty, wielu z Żydów trafiło do Japonii przez port w Tsurudze. Pierwszy pokaz spektaklu odbył się właśnie w tym mieście, w Port of Humanity Tsuruga Museum. Bez wątpienia także, obchodzona w 2019 roku setna rocznica ustanowienia stosunków dyplomatycznych pomiędzy Polską a Japonią, tworzyła właściwą przestrzeń dla działań podejmowanych wokół projektu.

Udało się wówczas w pełni zaprezentować uniwersalność polskiej kultury i jej rolę w budowaniu światowego dziedzictwa kulturowego. Pokazano zjawiska przenikania się kultur, łączenia sztuki tradycyjnej ze sztuką współczesną. Jednocześnie kompilacja tańca współczesnego z tańcem ludowym, zestawienie spektaklu z warsztatami tańców narodowo-ludowych, były znakomitą formą ukazania ponadczasowego znaczenia kultury tradycyjnej jako czynnika integrującego międzynarodowe środowisko taneczne i muzyczne. Doceniono i podkreślono rolę kręgów od lat promujących polską kulturę w Japonii i liczne grono pasjonatów polskiego tańca. Kierowane wówczas do Zespołu „Śląsk” wyrazy sympatii oraz emocjonalne recenzje świadczą o wielkim sukcesie przedsięwzięcia. Zachęcając do obejrzenia spektaklu, z okazji Międzynarodowego Dnia Tańca przypominamy wybrane cytaty z kilku takich recenzji:

Michiko Tsukada tłumaczka polonistka i eseistka:
Kiedy pierwszy raz zobaczyłam nagranie „Exodusu”, byłam pod wrażeniem wysokiego poziomu tego dzieła. Nie jest to bynajmniej dzieło klasyczne (w którym śledzimy bieg wydarzeń jak w tradycyjnej opowieści). Raczej staramy się nadążać jakie decyzje powinni podejmować ludzie w ekstremalnych sytuacjach. Spektakl jest bardzo kontemplacyjny, co jest wspaniałe. Spektakl ten zmusił mnie do zadumy nad wieloma sprawami. Tancerze, dzięki posiadanym podstawom tańca klasycznego osiągnęli poziom, który robi wrażenie na publiczności. Ja też pozostaję pod dużym ich wrażeniem.

Rafał Rzepka Uniwersytet  Hokkaido  „Impressions of  Exodus":
Po obejrzeniu spektaklu „Exodus” Zespołu „Śląsk” byłem poruszony. Taniec był cudowny, jednak największe wrażenie zrobiła na mnie historia w nim zawarta. Słowo „Exodus” oznacza „ucieczkę”. Powodem, dla którego opuściłem kraj (mieszkam w Sapporo od ponad 20 lat) jest nie tyle "ucieczka", ale podróż, aby dowiedzieć się więcej o tym, czego nie wiedziałem. Czułem, że ten spektakl wyraża moją podróż. Opuszczenie swojego kraju, z jakiegokolwiek powodu, prowadzi do różnych problemów. Jestem teraz 10 000 kilometrów od domu moich rodziców.  W Sapporo mieszka niewielu Polaków. Kiedy spotykam Polaków w Japonii, często słyszę, że „ten kraj nie jest naszym krajem”. Myślę, że występ Zespołu „Śląsk” ma moc informowania świata o uczuciach Polaków rozsianych po całym świecie. Liczba Polaków mieszkających w Polsce to blisko 40 mln, ale liczba Polaków poza Polską przekracza 20 mln. Filmowy „Exodus” to także nostalgiczne tańce tradycyjne. Dziękuję wszystkim w Zespole „Śląsk” za rozjaśnienie serc Polaków mieszkających za granicą.

Maki Ogawa, członkini Klubu Tańca Ludowego w Sapporo, członkini Towarzystwa Miłośników Polskiej Kultury na Hokkaido:
„EXODUS” jest nowatorski i fantastyczny. Odgłos uderzeń piorunów, dźwięk spadającego piasku, odgłos wiatru, wody, bicie serca i tworząca z nimi całość muzyka Wojciecha Kilara,  i porażająco piękny wyraz i ruchy tancerzy, ten monochromatyczny spektakl taneczny trafił prosto w głąb mojego serca. Silna wola, troska o innych, autonomiczność w dużych grupach, samotna podróż – całkiem jak w życiu. Poczułam piękną i silną witalność podczas tej podróży ze słowami chwały „Alleluja”. Nie potrafię tego wyrazić słowami, ale to potężna witalność, która przed niczym nie ustąpi! Ta fala mnie wciągnęła.

Ayako Taguchi, pianistka, wykładowczyni pianistyki na studiach licencjackich na Uniwersytecie Sapporo
Na DVD przede wszystkim obejrzałam „EXODUS” bez zaglądania do opisu. Przedstawienie jest bardzo imponujące. Co to może oznaczać, że ruchy tancerzy i sceny zmieniają się jakby klatka po klatce? Poruszyło to moją wyobraźnię. Stamtąd biorą się różne emocje. Jeśli chodzi o mnie, to mam również skojarzenia z „twórczym tańcem”/creative dance, który miałam jako dziecko w ramach zajęć z wychowania fizycznego. Student gry na fortepianie, któremu pożyczyłam to DVD, miał takie same skojarzenia. Jeśli chodzi o muzykę, to mogłam poczuć, że taniec i muzyka stanowiły jedność. Z opisu dowiedziałam się, że jest to muzyka pianisty i kompozytora Wojciecha Kilara…

Międzynarodowy Dzień Tańca został ustanowiony w 1982 roku przez Komitet Tańca Międzynarodowego Instytutu Teatralnego (UNESCO). Świętujemy go 29 kwietnia, w dniu urodzin Jeana Georgesa Noverre’a - francuskiego tancerza, choreografa oraz reformatora tańca.